با نزدیک شدن به ایام انتخابات و آغاز تبلیغات و مناظرات کاندیداهای
ریاست جمهوری، مردم آمادهی شنیدن برنامههای هر یک از نامزدها برای دورهی
پیش رو هستند. کسانی که وارد عرصهی انتخابات میشوند، چه از طرف مجریان و
مسئولان، چه از طرف کسانی که نامزد میشوند، بایستی به آداب و شروط یک
حرکت عمومی سالم، پایبند و متعهد باشند.(1) یکی از مهمترینِ این آداب،
صداقت و صحت در «وعدههای انتخاباتی» (Election Promises) است که به گفتهی
کارشناسان و تحلیلگران (نه تنها در ایران، بلکه در اغلب کشورهای جهان) در
برههی تبلیغات نامزدها، اثر مستقیم و مؤثر بر نتیجهی انتخابات و آراء
مردم دارد.
اساساً در بسیاری از کشورهای دنیا و
البته کشور ما، نامزدهای انتخابات، بیش از اتکا به برنامههای تخصصی خود و
اعلام عمومی آن، متکی به وعدهها و شعارهای خود هستند. وعدههایی که گاهی
معطوف به ضعفها و کمبودهاست و گاهی هم حولِ تخریب رقبای انتخاباتی؛ و برای
نفی یا رد نظرات و فعالیتهای آنهاست! اما مهمترین مسأله دربارهی
وعدههای انتخاباتی، «پیگیری و تحقق» آنهاست. وعدههایی که با نشان دادن
شیرینیِ نتایج آن؛ بدون ارائهی ساز و کار تخصصی، بیشتر شبیه سراب و یا
همان تعبیر معروف «وعدههای پوشالی» است...
در کشور ما، این مسأله به یک چالش اساسی تبدیل شده است؛ که افراد پس
از کسب آراء لازم، (در بهترین حالت) یا نسبت به وعدههای خود بیتفاوت
هستند و یا آنها را فراموش میکنند! هر چند شاید برخی بر این باور باشند
که وعدههای انتخاباتی و پایبندی به آنها، صرفاً یک قرارداد عرفی است و از
نظر قانونی نمیتوان فرد منتخب را، در قبال آن وعدهها، بازخواست نمود و
یا نمیتوان برای تحقق آنها ضمانت اجرایی پیشبینی کرد، اما باید گفت در
اینباره، یک پیشنهاد آزموده شده وجود دارد و آن روند «ثبت وعدههای
انتخاباتی» است. پیشنهادی که در بسیاری از کشورهای جهان به ساز و کار
قانونی و عرفی تبدیل شده و وعدههای نامزدها را از طریق روند ثبت آنها،
پیگیری و دنبال میکند.